BILDIRCINLARIN BESLENMESİ NASIL YAPILIR?
Doğada yaşayan bir av hayvanı olarak bilinen bıldırcın, 20. y.y.’ın başında önceleri yumurta, daha sonra da et hayvanı olarak evcil kanatlılar arasında yer almıştır. Bugün dünyada en yaygın olarak yetiştirilen bıldırcın türü Japon bıldırcınıdır (Coturnix Japonica).
Bıldırcınların Besin Maddesi Gereksinimleri
Bıldırcınlar, tavuklara göre daha hızlı bir metabolizmaya sahiptirler. Bu durum bıldırcınlara verilecek karma yemlerin besin maddesi içeriğinin daha da zengin olmasına yol açmaktadır. Bıldırcınların karma yemlerindeki su, protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve minerallerin hepsi esansiyel olmakla birlikte içlerindeki en önemli besin maddesi su’dur. Besleme yönünden bıldırcın yaşamını çok sayıda dönemlere ayırmak hem yem tedarikini hem de yemlemeyi güçleştirmektedir. Yapılan araştırmalar; bıldırcınların 5 haftalık yaşa kadarki büyüme oranlarının yüksek olduğunu, ondan sonra bu oranın azaldığını göstermiştir.
Pratikte bıldırcınların beslenmesi 3 ayrı döneme ayrılarak yapılabilir;
1. Dönem (0-21. gün-başlangıç)
2. Dönem (21. gün-kesime kadar)
3. Dönem (Yumurtlama Dönemi)
Bıldırcınların protein ve amino asit gereksinimleri başlangıçta oldukça yüksektir, sonraları hızla azalır. Bıldırcın başlangıç yemlerindeki protein düzeyinin % 23.0, 24.6 ve 26.3 olması durumunda sırasıyla 2800, 3000 ve 3200 kcal/kg düzeyinde metabolik enerji kapsaması gerektiği belirtilmektedir. 21. günden kesime kadar verilecek yemlerin ise sırasıyla % 18.0, 19.3 ve 20.6 oranında protein içermesi durumunda hayvanın gereksinmesinin karşılanacağı bildirilmektedir.
Yumurtlama döneminde bıldırcınlara verilecek yemlerin 2600, 2800 ve 3000 kcal/kg düzeylerinde ME içermesi durumunda proteinin sırasıyla % 17.8, 19.2 ve 20.6 düzeylerinde olması gerekmektedir. Bu dönemde verilecek yem, besi bıldırcınlarından farklı olarak yüksek Ca düzeyine sahiptir. Yukarıdaki enerji düzeyleri baz alındığında; yumurta yeminin sırasıyla % 3.0, 3.2 ve 3.4 düzeylerinde Ca içermesi gerekmektedir.
Bıldırcın yemlerinde, protein düzeyinin yanı sıra kalitesi de büyük önem taşır. Protein kalitesi, yem maddesindeki amino asitlerin kompozisyonuna bağlıdır. Bıldırcınların ihtiyaç duyduğu 19 amino asitten 13’ü bıldırcının vücudunda sentez edilemediği için esansiyel olarak kabul edilir ve yemlerle karşılanması gerekir. Esansiyel amino asitler: arjinin, sistin, glisin, histidin, löysin, izolöysin, lizin, metiyonin, fenilalanin, treonin, triptofan, tirozin ve valin..
Bıldırcınların yemlerinde en çok kullanılan hammaddeler; mısır, sorgum, pirinç ve buğday kepeği, soya küspesi, yonca unu, kanola küspesi, kanatlı yan ürünleri, et kemik unu, balık unu…Hayvansal kökenli yem maddelerinin amino asit içerikleri yeterli ve dengeli olmasına karşın bitkisel kökenli olanlara göre daha pahalıdırlar.
Bıldırcın yemleri daha çok bitkisel kökenli yem maddelerinden oluşur. Bu yem maddeleri esansiyel amino asitleri yeterli ve dengeli oranlarda içermezler. Sınırlayıcı amino asitler: metiyonin, lizindir. Yemlerdeki amino asit açıkları sentetik amino asitlerin kullanımıyla giderilebilir.
Bıldırcınların vitamin ve iz mineral gereksinimleri karma yemlere katılan vitamin-mineral premiksleri ile karşılanır. Karma yemlere vitamin-mineral premikslerinin ilavesi hayvanların sağlıklı olması ve maksimum performans gösterebilmeleri için gereklidir. Ayrıca hastalık ve stres durumlarında içme suyuna ekstra vitaminler ve elektrolitler de katılmalıdır.
Ticari olarak üretilen bıldırcın yemleri granül (crumble) formda hazırlanmaktadır. Ancak başlangıç yemleri bu formda hazırlandığında, bıldırcın civcivleri yemi tüketmekte güçlük çekmektedirler. Bu durumda yemin ekstradan öğütülmesi gerekmektedir. Bu dönemde yemin su ile karıştırılarak lapa haline getirilmesi de performans açısından iyi sonuç vermektedir.
Bıldırcınların eşeleme alışkanlıklarının tavuklara göre daha fazla olmasından dolayı yemliklerden önemli miktarda yem dökülebilmektedir. Yem kaybını önleyecek tedbirlerin alınmasıyla; yem tasarrufu yapılarak hayvan başına düşen yem miktarı azaltılabilir ve böylece yemden yararlanma oranı artırılabilir.
Özel olarak bıldırcın yemi hazırlanamadığı durumlarda aşağıdaki program uygulanabilir;
o0-21. gün: Hindi başlangıç yemi ya da etlik civciv yemine soya küspesi gibi yüksek proteinli yem maddelerinin belirli oranlarda karıştırılarak verilmesi
o-21. gün-kesime kadar: Yumurta civciv başlangıç yemi
Doğada yaşayan bir av hayvanı olarak bilinen bıldırcın, 20. y.y.’ın başında önceleri yumurta, daha sonra da et hayvanı olarak evcil kanatlılar arasında yer almıştır. Bugün dünyada en yaygın olarak yetiştirilen bıldırcın türü Japon bıldırcınıdır (Coturnix Japonica).
Bıldırcınların Besin Maddesi Gereksinimleri
Bıldırcınlar, tavuklara göre daha hızlı bir metabolizmaya sahiptirler. Bu durum bıldırcınlara verilecek karma yemlerin besin maddesi içeriğinin daha da zengin olmasına yol açmaktadır. Bıldırcınların karma yemlerindeki su, protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve minerallerin hepsi esansiyel olmakla birlikte içlerindeki en önemli besin maddesi su’dur. Besleme yönünden bıldırcın yaşamını çok sayıda dönemlere ayırmak hem yem tedarikini hem de yemlemeyi güçleştirmektedir. Yapılan araştırmalar; bıldırcınların 5 haftalık yaşa kadarki büyüme oranlarının yüksek olduğunu, ondan sonra bu oranın azaldığını göstermiştir.
Pratikte bıldırcınların beslenmesi 3 ayrı döneme ayrılarak yapılabilir;
1. Dönem (0-21. gün-başlangıç)
2. Dönem (21. gün-kesime kadar)
3. Dönem (Yumurtlama Dönemi)
Bıldırcınların protein ve amino asit gereksinimleri başlangıçta oldukça yüksektir, sonraları hızla azalır. Bıldırcın başlangıç yemlerindeki protein düzeyinin % 23.0, 24.6 ve 26.3 olması durumunda sırasıyla 2800, 3000 ve 3200 kcal/kg düzeyinde metabolik enerji kapsaması gerektiği belirtilmektedir. 21. günden kesime kadar verilecek yemlerin ise sırasıyla % 18.0, 19.3 ve 20.6 oranında protein içermesi durumunda hayvanın gereksinmesinin karşılanacağı bildirilmektedir.
Yumurtlama döneminde bıldırcınlara verilecek yemlerin 2600, 2800 ve 3000 kcal/kg düzeylerinde ME içermesi durumunda proteinin sırasıyla % 17.8, 19.2 ve 20.6 düzeylerinde olması gerekmektedir. Bu dönemde verilecek yem, besi bıldırcınlarından farklı olarak yüksek Ca düzeyine sahiptir. Yukarıdaki enerji düzeyleri baz alındığında; yumurta yeminin sırasıyla % 3.0, 3.2 ve 3.4 düzeylerinde Ca içermesi gerekmektedir.
Bıldırcın yemlerinde, protein düzeyinin yanı sıra kalitesi de büyük önem taşır. Protein kalitesi, yem maddesindeki amino asitlerin kompozisyonuna bağlıdır. Bıldırcınların ihtiyaç duyduğu 19 amino asitten 13’ü bıldırcının vücudunda sentez edilemediği için esansiyel olarak kabul edilir ve yemlerle karşılanması gerekir. Esansiyel amino asitler: arjinin, sistin, glisin, histidin, löysin, izolöysin, lizin, metiyonin, fenilalanin, treonin, triptofan, tirozin ve valin..
Bıldırcınların yemlerinde en çok kullanılan hammaddeler; mısır, sorgum, pirinç ve buğday kepeği, soya küspesi, yonca unu, kanola küspesi, kanatlı yan ürünleri, et kemik unu, balık unu…Hayvansal kökenli yem maddelerinin amino asit içerikleri yeterli ve dengeli olmasına karşın bitkisel kökenli olanlara göre daha pahalıdırlar.
Bıldırcın yemleri daha çok bitkisel kökenli yem maddelerinden oluşur. Bu yem maddeleri esansiyel amino asitleri yeterli ve dengeli oranlarda içermezler. Sınırlayıcı amino asitler: metiyonin, lizindir. Yemlerdeki amino asit açıkları sentetik amino asitlerin kullanımıyla giderilebilir.
Bıldırcınların vitamin ve iz mineral gereksinimleri karma yemlere katılan vitamin-mineral premiksleri ile karşılanır. Karma yemlere vitamin-mineral premikslerinin ilavesi hayvanların sağlıklı olması ve maksimum performans gösterebilmeleri için gereklidir. Ayrıca hastalık ve stres durumlarında içme suyuna ekstra vitaminler ve elektrolitler de katılmalıdır.
Ticari olarak üretilen bıldırcın yemleri granül (crumble) formda hazırlanmaktadır. Ancak başlangıç yemleri bu formda hazırlandığında, bıldırcın civcivleri yemi tüketmekte güçlük çekmektedirler. Bu durumda yemin ekstradan öğütülmesi gerekmektedir. Bu dönemde yemin su ile karıştırılarak lapa haline getirilmesi de performans açısından iyi sonuç vermektedir.
Bıldırcınların eşeleme alışkanlıklarının tavuklara göre daha fazla olmasından dolayı yemliklerden önemli miktarda yem dökülebilmektedir. Yem kaybını önleyecek tedbirlerin alınmasıyla; yem tasarrufu yapılarak hayvan başına düşen yem miktarı azaltılabilir ve böylece yemden yararlanma oranı artırılabilir.
Özel olarak bıldırcın yemi hazırlanamadığı durumlarda aşağıdaki program uygulanabilir;
o0-21. gün: Hindi başlangıç yemi ya da etlik civciv yemine soya küspesi gibi yüksek proteinli yem maddelerinin belirli oranlarda karıştırılarak verilmesi
o-21. gün-kesime kadar: Yumurta civciv başlangıç yemi