Hangi Hayvanlar Besiye Alınmalı?
Yerli Irklar:
Yerli ırklarımızın besicilikte fazla kar getirmediği düşünülmektedir. Yapılan denemelerde yerli ırklarımızın besi kabiliyetinin olmadığı yani ne kadar beslesek de canlı ağırlık artışının düşük olduğu gözlenmiştir. Örneğin yerli bir ırkın canlı ağırlık artış ortalaması 650 gr iken, melez bir sığırın günlük canlı ağırlık artışı, ortalama 1100-1200 gr olabilmektedir.
Besiye alınacak hayvanların seçimi:
1. Irk: Yerli ırkların besi kabiliyetleri düşüktür ancak uygun zaman ve oranda beslendiklerinde karlı olabilir. Ayrıca, Şarole gibi etçi ırklar ile Holştayn (Avrupa Menşeili), Montafon gibi ırkların melezlenmesinden elde edilen yavruların et tutma kabiliyetleri daha yüksektir.
2. Yaş: Genç hayvanlar yaşlılara göre daha iyi besi tutarlar. Kültür ırkları; 1-1,5 yaşında, yerli ırklar 2 yaşında besiye alınmalıdır.
3. Cinsiyet: Erkek hayvanlar, enenmiş ve dişi hayvanlara göre daha iyi beslenirler.
4. Kondisyon: Genellikle derin, geniş, uzun gövdeli, kısa boyunlu, küçük başlı, geniş düz sırtlı ve uzun sağrılı hayvanlar besi için uygundur. Buna karşılık, hastalık dışında zayıf kalmış hayvanlar da besi için tercih edilebilir. Çünkü zayıflar, besililere göre daha fazla canlı ağırlık artışı sağladığı gibi, daha ucuza alınabilmesinden dolayı ekonomik de olmaktadır.
Besiye alacağımız hayvanların ırk, yaş, cinsiyet ve ağırlık yönünden aynı özellikte olması yapacağımız beside bize kolaylıklar sağlar.
Bunların dışında kesime gideceği tarih, bulunduğu bölgedeki hastalıklar, nakil ve satın alındıktan sonra 7-10 gün başka bir yerde tecrit edilmesi, iç ve dış parazit yönünden mücadele, aşılama ve koruyucu tedavilere de önem verilmelidir. Bu işler için bir veteriner hekime başvurulması gerekir.
Öncelikle iyi besiye gelen kültür ırkı veya melezlerden genç, dişleri sağlam, sağlıklı, derisi ince, parlak, bacaklı ve erkek hayvanları seçmeliyiz. Bunları alırken aşıları yapıldıysa aşı belgesi istenmeli, yapılmadı ise hemen aşıları yapılmalıdır.
Ahırımıza sonradan koyacağımız hayvanları 7-10 gün ayrı bir yerde karantinada tutup, sonra hastalıksız ve sağlam olduğu tespit edilenleri kendi sürümüze katmalıyız. Bir çok bulaşıcı hastalığın sonradan alınan hayvanlarla bulaştığı unutulmamalıdır. Ahırımıza gelen hayvanların bireysel özelliklerini takip edebilmek için her birine kulak numarası takılması, her birine ait verim kayıt defteri tutulması uygun olur. Bu kayıt defterinde hayvanın sağlık durumu, işletmeye geldiğindeki ağırlığı, besi süresince göstermiş olduğu ağırlık artışı gibi bilgiler yer almalıdır. Böylece hayvanlarımızı daha iyi tanımış oluruz.
Besi performansı
Besi döneminde hayvanların 1 kg canlı ağırlık artışı için ne kadar yem tükettiğinin saptanması ile ölçülür.
Bunu nasıl yaparız?
Göğüs çevresi ölçülerek hayvanların ağırlıkları tahmini olarak bulunabilir. Böyle bir ölçüm için hayvanın dört ayak üzerinde ayakta durması ve başının normal pozisyonda olması sağlanmalıdır.
Hayvanı beslemeye başlarken yeme alıştırmak gerekir. Bu amaçla konsantre yemden azar azar artırarak vermek gerekir. Canlı ağırlığın %2-2,5 oranında yem yemesi gerekmektedir. Yem miktarları ve yemin ne kadarı kaba ne kadarı kesif olacağı besi dönemine göre değişir. Pratik olarak besi başında %70 kaba %30 kesif yem; daha sonraları %30 kaba %70 kesif yem; semirtme döneminde %10-15 kaba, %85-90 kesif yem verilmesi gerekir. Yaş pancar posası kullanılıyorsa canlı ağırlığın %5’ini geçmemelidir.
Kaç gün beslenir?
Eğer hayvanlar 120 günden daha az sürede tane yem ve kesif yemle besleniyorsa, buna kısa süreli besi denir.
Besleme süresi 120-220 gün arasında olursa, buna orta süreli besi denir.
Besleme süresi 220 günü geçerse buna da uzun süreli besi denir.
Besiye başlarken ne kadar sürede besi yapılacağına karar verilmelidir. Sürenin uzatılması karlılığı azaltır.
TAM BESLEME
Sığırın günlük olarak tüketeceği tane ve kesif yem miktarı önemlidir. Tam yemlemede hayvanın her 100 kilo canlı ağırlığı için 1.5-2 kg tane veya kesif yem verilir. Bu yeme hayvanlar yavaş yavaş alıştırılmalıdır. 10 gün sonra artık günlük yiyebilecekleri kadar bu yemden verilir. Böyle bir beside hayvanın önünde devamlı yem bulunur. Bu uygulamada ilk günlerde yem çok tüketiliyor gibi görünse de sonradan hayvan ihtiyacı kadar yem tüketir, fazlasını yemez. Bu sayede hayvanlar çabuk et tutar.
Tam yemleme her zaman uygulanmayabilir. Hayvanlarımız kesim çağına geldiklerinde et fiyatları istenen seviyede değilse hayvanların besi durumlarını muhafaza etmek için kısıtlı yemleme yapılabilir. Hayvanlara, sığır başına 1-3 kg tane veya kesim yem verilirse buna kısıtlı yemleme denir. Bu yemleme gerekirse uygulanabilecek bir metottur.
Yerli Irklar:
Yerli ırklarımızın besicilikte fazla kar getirmediği düşünülmektedir. Yapılan denemelerde yerli ırklarımızın besi kabiliyetinin olmadığı yani ne kadar beslesek de canlı ağırlık artışının düşük olduğu gözlenmiştir. Örneğin yerli bir ırkın canlı ağırlık artış ortalaması 650 gr iken, melez bir sığırın günlük canlı ağırlık artışı, ortalama 1100-1200 gr olabilmektedir.
Besiye alınacak hayvanların seçimi:
1. Irk: Yerli ırkların besi kabiliyetleri düşüktür ancak uygun zaman ve oranda beslendiklerinde karlı olabilir. Ayrıca, Şarole gibi etçi ırklar ile Holştayn (Avrupa Menşeili), Montafon gibi ırkların melezlenmesinden elde edilen yavruların et tutma kabiliyetleri daha yüksektir.
2. Yaş: Genç hayvanlar yaşlılara göre daha iyi besi tutarlar. Kültür ırkları; 1-1,5 yaşında, yerli ırklar 2 yaşında besiye alınmalıdır.
3. Cinsiyet: Erkek hayvanlar, enenmiş ve dişi hayvanlara göre daha iyi beslenirler.
4. Kondisyon: Genellikle derin, geniş, uzun gövdeli, kısa boyunlu, küçük başlı, geniş düz sırtlı ve uzun sağrılı hayvanlar besi için uygundur. Buna karşılık, hastalık dışında zayıf kalmış hayvanlar da besi için tercih edilebilir. Çünkü zayıflar, besililere göre daha fazla canlı ağırlık artışı sağladığı gibi, daha ucuza alınabilmesinden dolayı ekonomik de olmaktadır.
Besiye alacağımız hayvanların ırk, yaş, cinsiyet ve ağırlık yönünden aynı özellikte olması yapacağımız beside bize kolaylıklar sağlar.
Bunların dışında kesime gideceği tarih, bulunduğu bölgedeki hastalıklar, nakil ve satın alındıktan sonra 7-10 gün başka bir yerde tecrit edilmesi, iç ve dış parazit yönünden mücadele, aşılama ve koruyucu tedavilere de önem verilmelidir. Bu işler için bir veteriner hekime başvurulması gerekir.
Öncelikle iyi besiye gelen kültür ırkı veya melezlerden genç, dişleri sağlam, sağlıklı, derisi ince, parlak, bacaklı ve erkek hayvanları seçmeliyiz. Bunları alırken aşıları yapıldıysa aşı belgesi istenmeli, yapılmadı ise hemen aşıları yapılmalıdır.
Ahırımıza sonradan koyacağımız hayvanları 7-10 gün ayrı bir yerde karantinada tutup, sonra hastalıksız ve sağlam olduğu tespit edilenleri kendi sürümüze katmalıyız. Bir çok bulaşıcı hastalığın sonradan alınan hayvanlarla bulaştığı unutulmamalıdır. Ahırımıza gelen hayvanların bireysel özelliklerini takip edebilmek için her birine kulak numarası takılması, her birine ait verim kayıt defteri tutulması uygun olur. Bu kayıt defterinde hayvanın sağlık durumu, işletmeye geldiğindeki ağırlığı, besi süresince göstermiş olduğu ağırlık artışı gibi bilgiler yer almalıdır. Böylece hayvanlarımızı daha iyi tanımış oluruz.
Besi performansı
Besi döneminde hayvanların 1 kg canlı ağırlık artışı için ne kadar yem tükettiğinin saptanması ile ölçülür.
Bunu nasıl yaparız?
Göğüs çevresi ölçülerek hayvanların ağırlıkları tahmini olarak bulunabilir. Böyle bir ölçüm için hayvanın dört ayak üzerinde ayakta durması ve başının normal pozisyonda olması sağlanmalıdır.
Hayvanı beslemeye başlarken yeme alıştırmak gerekir. Bu amaçla konsantre yemden azar azar artırarak vermek gerekir. Canlı ağırlığın %2-2,5 oranında yem yemesi gerekmektedir. Yem miktarları ve yemin ne kadarı kaba ne kadarı kesif olacağı besi dönemine göre değişir. Pratik olarak besi başında %70 kaba %30 kesif yem; daha sonraları %30 kaba %70 kesif yem; semirtme döneminde %10-15 kaba, %85-90 kesif yem verilmesi gerekir. Yaş pancar posası kullanılıyorsa canlı ağırlığın %5’ini geçmemelidir.
Kaç gün beslenir?
Eğer hayvanlar 120 günden daha az sürede tane yem ve kesif yemle besleniyorsa, buna kısa süreli besi denir.
Besleme süresi 120-220 gün arasında olursa, buna orta süreli besi denir.
Besleme süresi 220 günü geçerse buna da uzun süreli besi denir.
Besiye başlarken ne kadar sürede besi yapılacağına karar verilmelidir. Sürenin uzatılması karlılığı azaltır.
TAM BESLEME
Sığırın günlük olarak tüketeceği tane ve kesif yem miktarı önemlidir. Tam yemlemede hayvanın her 100 kilo canlı ağırlığı için 1.5-2 kg tane veya kesif yem verilir. Bu yeme hayvanlar yavaş yavaş alıştırılmalıdır. 10 gün sonra artık günlük yiyebilecekleri kadar bu yemden verilir. Böyle bir beside hayvanın önünde devamlı yem bulunur. Bu uygulamada ilk günlerde yem çok tüketiliyor gibi görünse de sonradan hayvan ihtiyacı kadar yem tüketir, fazlasını yemez. Bu sayede hayvanlar çabuk et tutar.
Tam yemleme her zaman uygulanmayabilir. Hayvanlarımız kesim çağına geldiklerinde et fiyatları istenen seviyede değilse hayvanların besi durumlarını muhafaza etmek için kısıtlı yemleme yapılabilir. Hayvanlara, sığır başına 1-3 kg tane veya kesim yem verilirse buna kısıtlı yemleme denir. Bu yemleme gerekirse uygulanabilecek bir metottur.
