Eğer az maliyetli, gizemli ve heyecan verici bir iş yapmayı düşünüyorsanız ipek böceği yetiştiriciliği sizin için uygun bir iş olabilir.
İpek böceği yetiştiriciliği genelikle babadan oğula geçen ve bilgi birikimi ile yapılan bir iştir. Fakat günümüzde ise ipek böceği yetiştiriciliği artık maddi olarak getirisi çok yüksek bir sektör haline gelmiştir. Arı yetiştiriciliğinin ardından yapılabilecek en karlı işlerden birisi de ipek böceği yetiştiriciliği denilebilir.
İpek Böceği Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
İpek Böceği Yumurtası
Bu işte en önemli şey ipek böceği yumurtası bulmaktır. Bunu bulmak son derece zordur ve bir ipek böceği çiftliği kurabilmek için de birçok yumurta gerekmektedir. Bu yumurtaları satın almak için devlet desteği gibi seçeneklerde bulunmaktadır.
Fakat ipek böceği yetiştiriciliği yapabilmek için yumurtanın dışında başka şeyler de gerekmektedir. Örneğin dut yaprağı gibi. İpek böceklerinin en çok sevdiği besin, beyaz dut ağacının yapraklarıdır. Kaliteli ipek üretilebilmesi için ipek böceklerinin mutlaka dut yapraklarından tüketmesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra karadut yaprakları da yine ipek böceklerinin en sevdiği besin kaynaklarındandır.
Ortalama üç yaşında olan bir dut ağacı, ipek üretebilmeleri için ipek böceklerinin en iyi besin kaynağıdır. Sağlıklı bir dut ağacı ise yılda yaklaşık olarak 10-15 kilo civarında bir yaprağa sahiptir.
Yapılacak işlemleri adım adım anlatmak gerekirse öncelikle dut yaprakları açmaya henüz başlamamışken ipek böceği embriyoları, ortalama 10 derece sıcaklıkta bir ortamda ve ağzı kapalı bir şekilde kavanoza yerleştirilmelidir. Kavanozun dibine ise kağıt peçete koyularak kavanoz buzdolabının sebzelik bölümüne yerleştirebilir. Embriyolar gelişip yumurtadan çıkma aşamasına gelene kadar bu şekilde saklanabilir.
Kuluçka Dönemi
Dut ağaçları yaprak vermeye başladığında ise böcekler kavanozdan çıkarılarak ayakkabı kutusu gibi bir ortamda saklanabilir. Kutunun bulunduğu ortam ılık, kuru ve iyi havalandırılmış olmalıdır. Yumurtadan başlayıp ipek böceği haline gelene kadar olan süreçte direkt güneş ışığına maruz kalmamalılar. İpek böcekleri kuluçka sürecinde taze havaya ihtiyaç duyarlar. Bu sebeple böceklerin yanında sigara dumanı, mangal dumanı gibi şeyler kesinlikle olmamalıdır. Kuluçka kutusunun sahip olduğu sıcaklık kademe kademe artırılmalı ve en sonunda da belli bir sıcaklık derecesine sabitlenmelidir. Bu sıcaklık da ortalama olarak 20-25 derecedir.
Kutu içinde yer alan böcekler nem, ısı ve diğer faktörlere göre 3 ile 10 günlük bir süre zarfında yumurtalarından çıkar. Yumurtadan çıkmaları ise yaklaşık 10 dakika sürmektedir. Bu olay ise genelikle sabah erken saatlerde gerçekleşir. Yumurtadan henüz çıkmayan diğer ipek böcekleri ise genellikle ertesi günü çıkarlar. Bu yumurtalar ise farklı bir kutuya konmalıdır. Çünkü yumurtadan ilk çıkan gruptakiler, sonra çıkanlara göre daha farklı bir gelişme süreci geçirirler.
Yeni doğan ipek böcekleri ise yaklaşık 3 milimetre büyüklüğünde olurlar. Fakat bir ay içerisinde ilk ağırlıklarına göre 10.000 kat daha büyürler. Bu denli büyümeyi ise dut yaprakları sağlamaktadır.
Bakım ve Beslenme
Yumurtadan yeni çıkan böcekler dut yaprağı ile beslenebilirler. Fakat dut yapraklarındaki damarlı kısımlar çıkarılarak yaprağın en yumuşak bölümleri verilmelidir. Bu parçalar ise birer santimetrekarelik parçalara ayrılarak verilebilir. Yaprakları günlük olarak ağaçtan taze bir şekilde koparmak faydalı olacaktır. Fakat acil durumlar için de buzdolabında bir miktar yaprak saklanmalıdır.
Yeni doğan ipek böcekleri zaman geçtikçe büyürler ve böylelikle besin ihtiyaçları da artmaktadır. Eğer herhangi bir sebeple bir öğünü geç verdiğinizde bir sonraki öğünde ise ipek böcekleri aç olacağı için daha fazla yaprak tüketirler. Bu durum da böceklerin hastalanmasına sebep olur. Eğer ipek böcekleri düzenli ve dengeli beslenmezlerse üretecekleri ipeğin kalitesi de aynı oranda düşük olacaktır. Yapılması gereken şey ise, ipek böceklerine düzenli ve dengeli besin sağlayarak kutulardaki solgun yaprakları temizlemek olacaktır. İyi ve taze malzeme ile düzenli bir şekilde yapılacak besle işlemi, bu işin en temel kurallarından birisidir.
Bir diğer önemli konuda da ipek böceklerinin altına serilen örtü ve benzeri olan katman sürekli temizlenmelidir. İpek böceklerinin altına taze ve kuru olan kağıt serilerek kirlenmiş kağıtlar toplanmalıdır. Eğer bu işlem yapılmazsa kağıtlar küflenebilir. Bu durum da ipek böceklerinin hastalanmasına sebep olabilir.
Pupa Hazırlığı
Tırtıl halinde bulunan ipek böcekleri artık büyümeye başladıklarında böceklerin bir bölümü başka bir kutuya alınmalıdır. Böylelikle her böceğin büyümek için ihtiyacı olduğu daha fazla alan sağlanmış olacaktır. Bu süreçte eğer tırtıllar birbirlerinin üstüne çıkmasını durumunda, derileri kadifemsi bir yapıya sahip olduğu için temas durumunda yırtılmalar olarak birbirlerine zarar verebilirler.
Yaklaşık 3 haftanın ardından ise ipek üretimi zamanı gelir. Bu dönemde ise ipek böceklerinin içinde yer aldığı kutular köşeli hale getirilmelidir. Çünkü ipek böcekleri üretimine başlayacakları zaman, ipekleri dolayabilecekleri bir yer ararlar. Kutudaki köşeli şekiller ise böceklerin işini daha da kolaylaştıracaktır.
İpek böcekleri yumurtadan çıkmalarının ardından yaklaşık 1 ay (25-32 gün) süre sonra yemeyi keserler ve ipek üretmeye başlarlar.
Hasat
Yorulan pupa ise kendini artık güveye dönüştürür ve bu süreç ise yaklaşık olarak 10-15 gün devam eder. Kozalar, içinde bulunan tırtılların ipek eğirmeye başladıklarından 7-10 gün sonra ise hasat edilmektedir. İpeğe ulaşabilmek için kozaların içinde bulunan pupaları öldürmek maalesef şarttır. Eğer pupalar öldürülmezse çözücü bir madde salgılarlar ve bu da ipek lifleri için zararlıdır. Bunu yapabilmenin kolay bir yolu ise kozaları kağıt bir torbaya yerleştirerek 100 derece sıcaklıkta bulunan bir fırında yaklaşık olarak 20 dakika bekletmektir. Pupalar öldükten sonra ise aradan birkaç günün geçmesi beklenmeli ve ardından ipekleri toplamaya başlayabilirsiniz.
İpek Böceği Yetiştiriciliği Kazancı
Eğer bu işi, devlet desteği bulunan bir üretim bölgesinde gerçekleştirirseniz kazancınız yüksek olabilir. Yumurtalar devlet desteği ile temin edildiğinde kilogram başı yaklaşık olarak 35-45 TL kazan. sağlanabilir. Hasadın 40 gün içinde tamamlandığı düşünüldüğünde ayda ortalama olarak yaklaşık 150-200 kilo ipek üretilebilir. Bu da aylık olarak yaklaşık 6 bin ile 8 bin TL arasında bir kazanç olacaktır. Bu kazanç oranlarının yakalanabilmesi için de mutlaka yüksek bir miktarda dut ağacı ve çalışacak insan sayısının da bulunması gerektiği göz önüne alınmalıdır.
İpek böceği yetiştiriciliği genelikle babadan oğula geçen ve bilgi birikimi ile yapılan bir iştir. Fakat günümüzde ise ipek böceği yetiştiriciliği artık maddi olarak getirisi çok yüksek bir sektör haline gelmiştir. Arı yetiştiriciliğinin ardından yapılabilecek en karlı işlerden birisi de ipek böceği yetiştiriciliği denilebilir.
İpek Böceği Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
İpek Böceği Yumurtası
Bu işte en önemli şey ipek böceği yumurtası bulmaktır. Bunu bulmak son derece zordur ve bir ipek böceği çiftliği kurabilmek için de birçok yumurta gerekmektedir. Bu yumurtaları satın almak için devlet desteği gibi seçeneklerde bulunmaktadır.
Fakat ipek böceği yetiştiriciliği yapabilmek için yumurtanın dışında başka şeyler de gerekmektedir. Örneğin dut yaprağı gibi. İpek böceklerinin en çok sevdiği besin, beyaz dut ağacının yapraklarıdır. Kaliteli ipek üretilebilmesi için ipek böceklerinin mutlaka dut yapraklarından tüketmesi gerekmektedir. Bunun yanı sıra karadut yaprakları da yine ipek böceklerinin en sevdiği besin kaynaklarındandır.
Ortalama üç yaşında olan bir dut ağacı, ipek üretebilmeleri için ipek böceklerinin en iyi besin kaynağıdır. Sağlıklı bir dut ağacı ise yılda yaklaşık olarak 10-15 kilo civarında bir yaprağa sahiptir.
Yapılacak işlemleri adım adım anlatmak gerekirse öncelikle dut yaprakları açmaya henüz başlamamışken ipek böceği embriyoları, ortalama 10 derece sıcaklıkta bir ortamda ve ağzı kapalı bir şekilde kavanoza yerleştirilmelidir. Kavanozun dibine ise kağıt peçete koyularak kavanoz buzdolabının sebzelik bölümüne yerleştirebilir. Embriyolar gelişip yumurtadan çıkma aşamasına gelene kadar bu şekilde saklanabilir.
Kuluçka Dönemi
Dut ağaçları yaprak vermeye başladığında ise böcekler kavanozdan çıkarılarak ayakkabı kutusu gibi bir ortamda saklanabilir. Kutunun bulunduğu ortam ılık, kuru ve iyi havalandırılmış olmalıdır. Yumurtadan başlayıp ipek böceği haline gelene kadar olan süreçte direkt güneş ışığına maruz kalmamalılar. İpek böcekleri kuluçka sürecinde taze havaya ihtiyaç duyarlar. Bu sebeple böceklerin yanında sigara dumanı, mangal dumanı gibi şeyler kesinlikle olmamalıdır. Kuluçka kutusunun sahip olduğu sıcaklık kademe kademe artırılmalı ve en sonunda da belli bir sıcaklık derecesine sabitlenmelidir. Bu sıcaklık da ortalama olarak 20-25 derecedir.
Kutu içinde yer alan böcekler nem, ısı ve diğer faktörlere göre 3 ile 10 günlük bir süre zarfında yumurtalarından çıkar. Yumurtadan çıkmaları ise yaklaşık 10 dakika sürmektedir. Bu olay ise genelikle sabah erken saatlerde gerçekleşir. Yumurtadan henüz çıkmayan diğer ipek böcekleri ise genellikle ertesi günü çıkarlar. Bu yumurtalar ise farklı bir kutuya konmalıdır. Çünkü yumurtadan ilk çıkan gruptakiler, sonra çıkanlara göre daha farklı bir gelişme süreci geçirirler.
Yeni doğan ipek böcekleri ise yaklaşık 3 milimetre büyüklüğünde olurlar. Fakat bir ay içerisinde ilk ağırlıklarına göre 10.000 kat daha büyürler. Bu denli büyümeyi ise dut yaprakları sağlamaktadır.
Bakım ve Beslenme
Yumurtadan yeni çıkan böcekler dut yaprağı ile beslenebilirler. Fakat dut yapraklarındaki damarlı kısımlar çıkarılarak yaprağın en yumuşak bölümleri verilmelidir. Bu parçalar ise birer santimetrekarelik parçalara ayrılarak verilebilir. Yaprakları günlük olarak ağaçtan taze bir şekilde koparmak faydalı olacaktır. Fakat acil durumlar için de buzdolabında bir miktar yaprak saklanmalıdır.
Yeni doğan ipek böcekleri zaman geçtikçe büyürler ve böylelikle besin ihtiyaçları da artmaktadır. Eğer herhangi bir sebeple bir öğünü geç verdiğinizde bir sonraki öğünde ise ipek böcekleri aç olacağı için daha fazla yaprak tüketirler. Bu durum da böceklerin hastalanmasına sebep olur. Eğer ipek böcekleri düzenli ve dengeli beslenmezlerse üretecekleri ipeğin kalitesi de aynı oranda düşük olacaktır. Yapılması gereken şey ise, ipek böceklerine düzenli ve dengeli besin sağlayarak kutulardaki solgun yaprakları temizlemek olacaktır. İyi ve taze malzeme ile düzenli bir şekilde yapılacak besle işlemi, bu işin en temel kurallarından birisidir.
Bir diğer önemli konuda da ipek böceklerinin altına serilen örtü ve benzeri olan katman sürekli temizlenmelidir. İpek böceklerinin altına taze ve kuru olan kağıt serilerek kirlenmiş kağıtlar toplanmalıdır. Eğer bu işlem yapılmazsa kağıtlar küflenebilir. Bu durum da ipek böceklerinin hastalanmasına sebep olabilir.
Pupa Hazırlığı
Tırtıl halinde bulunan ipek böcekleri artık büyümeye başladıklarında böceklerin bir bölümü başka bir kutuya alınmalıdır. Böylelikle her böceğin büyümek için ihtiyacı olduğu daha fazla alan sağlanmış olacaktır. Bu süreçte eğer tırtıllar birbirlerinin üstüne çıkmasını durumunda, derileri kadifemsi bir yapıya sahip olduğu için temas durumunda yırtılmalar olarak birbirlerine zarar verebilirler.
Yaklaşık 3 haftanın ardından ise ipek üretimi zamanı gelir. Bu dönemde ise ipek böceklerinin içinde yer aldığı kutular köşeli hale getirilmelidir. Çünkü ipek böcekleri üretimine başlayacakları zaman, ipekleri dolayabilecekleri bir yer ararlar. Kutudaki köşeli şekiller ise böceklerin işini daha da kolaylaştıracaktır.
İpek böcekleri yumurtadan çıkmalarının ardından yaklaşık 1 ay (25-32 gün) süre sonra yemeyi keserler ve ipek üretmeye başlarlar.
Hasat
Yorulan pupa ise kendini artık güveye dönüştürür ve bu süreç ise yaklaşık olarak 10-15 gün devam eder. Kozalar, içinde bulunan tırtılların ipek eğirmeye başladıklarından 7-10 gün sonra ise hasat edilmektedir. İpeğe ulaşabilmek için kozaların içinde bulunan pupaları öldürmek maalesef şarttır. Eğer pupalar öldürülmezse çözücü bir madde salgılarlar ve bu da ipek lifleri için zararlıdır. Bunu yapabilmenin kolay bir yolu ise kozaları kağıt bir torbaya yerleştirerek 100 derece sıcaklıkta bulunan bir fırında yaklaşık olarak 20 dakika bekletmektir. Pupalar öldükten sonra ise aradan birkaç günün geçmesi beklenmeli ve ardından ipekleri toplamaya başlayabilirsiniz.
İpek Böceği Yetiştiriciliği Kazancı
Eğer bu işi, devlet desteği bulunan bir üretim bölgesinde gerçekleştirirseniz kazancınız yüksek olabilir. Yumurtalar devlet desteği ile temin edildiğinde kilogram başı yaklaşık olarak 35-45 TL kazan. sağlanabilir. Hasadın 40 gün içinde tamamlandığı düşünüldüğünde ayda ortalama olarak yaklaşık 150-200 kilo ipek üretilebilir. Bu da aylık olarak yaklaşık 6 bin ile 8 bin TL arasında bir kazanç olacaktır. Bu kazanç oranlarının yakalanabilmesi için de mutlaka yüksek bir miktarda dut ağacı ve çalışacak insan sayısının da bulunması gerektiği göz önüne alınmalıdır.
