Hayvanların günlük besin ihtiyaçları ırk, yaş, buzağının durumu ve süt verimliliği gibi bazı temel etkenlere göre değişkenlik göstermektedir. Her ırkın ihtiyaç duyduğu minimum enerji ile, süt verimini yükseltecek enerji miktarları farklılık göstermektedir. Bu sebepler doğrultusunda hayvanlara verilecek rasyonların tüm bu kriterler dikkate alınarak bir profesyonel tarafından hazırlanması gerekmektedir. Aksi taktirde hayvanlarda beslenme hastalıkları gözlemlenmeye başlamaktadır.
Ketozis nedir?
Ketozis hayvanlarda beslenme hastalıkları arasında yaygın olarak gözlemlenen ve süt besiciliği açısından kritik sonuçları nedeniyle tedbirleri mutlaka alınması gereken bir hastalıktır.
Ketozis ne zaman olur?
Hayvanlarda laktasyonun başladığı dönemlerde ve süt veriminin pik dönemlerinde gözlemlenmektedir.
Pik dönemi nedir?
Pik dönemi, süt besiciliğinde hayvanların süt verimi ile ilgili bir ölçüt, bir kıstasdır. En yüksek süt miktarı oranına pik verimi denmektedir.
Ketozis hangi hayvanlarda olur?
Ketozis ne yazık ki en çok, yüksek süt verimi olan ineklerde gözlemlenmektedir. Ayrıca yeteri kadar propiyonik asit oluşmayan kesif yem yetersizliği durumunda da gözlemlenmektedir.
Ketozisle birlikte gözlemlenen bazı başka hastalıklar da söz konusudur. Özellikle yağlı inek sendromu, abomazum displazisi, retensiyo sekundunaryum, mastit ve metrit ketozis eşliğinde gözlemlenmekte ve mutlaka müdahale edilmesi gereken rahatsızlıklar olarak belirtilmektedir.
Ketozisin belirtileri nelerdir?
Ketozis olan ineklerde öncelikle kanlarında ve idrarlarında ortaya çıkan keton cisimleri gözlemlenmektedir. Etrafa yoğun bir aseton kokusu yaymaya başlarlar ve bu süreçte kaba yemin bir kısmını tüketmelerine rağmen, konsantre yemleri reddederek tüketmek istemezler. Süt verimindeki yarı yarıya düşüş de ketozisin en önemli belirtilerindendir.
Elbette bu belirtilerin gözlemlendiği her durumda hayvanlar ketozis olmuştur diyerek müdahale edilmesi doğru değildir. Bu nedenle uzman bir veteriner hekim tarafından tüm bu belirtilerin kontrol edilmeleri ve teyit edilmeleri gerekmektedir. Akabinde yapılacak rasyon değişikliği ve tedaviye yönelik uygulamalar ile ineklerin bu hastalıktan kurtarılması mümkündür.
Ketozisden korunma yolları nelerdir?
Öncelikle bilinmelidir ki yüksek verimli ineklerde daha çok gözlemlenmekte olan bu sorundan korunabilmek adına, yüksek süt verimli inek ırklarına kesinlikle kötü kaliteli silaj olarak geçen bütirik a verilmemelidir. Ketozis teşhisi konulduğunda ilk iş hayvnlara IV glikoz verilmesi ve iştahlarının normale döndürülmesi olmalıdır. Hayvanların kuru dönemlerinin son on beş gününde mutlaka konsantre yem oranının dengeli bir şekilde arttırılması gerekmektedir. Laktasyonun ilk altı haftası boyunca ani yem değişiklikleri yapılmamalıdır. Laktasyon döneminde özellikle iyi kaliteli olarak bilinen yüksek enerji veren ve lezzetli yemler tercih edilmelidir.
Ketozisin temel nedenleri nelerdir?
Öncelikle kötü kaliteli kaba yemden kaynaklanmakta olan ketozis süt ırklarında özel bir dikkat gerektirmektedir.
Rasyonlar mutlaka hayvanların yaş, ırk ve buzağılarının durumuna göre hazırlanmalı, enerji bakımından yetersiz beslenme yapılmamalıdır.
Yem tüketimi yetersizliği ketozisin en önemli nedenlerinden olmakla birlikte IV glikoz ile iştah açılarak önlem alınabilmektedir.
Hayvanların kuru döneminde adaptasyon programları ile beslenme dengelerinin sağlanmaması da ketozisin en önemli nedenlerindendir.
