-GEBELİK TANISINDA KULLANILAN YÖNTEMLER
- Rectal palpasyon
-Ultrason
-Hormon tayini ;
-Progestron seviyesi (carnivorlar dışındaki hayvanlarda tohumlama sonrası 20. günde ölçülür)
-Östrojen ile (ineklerde 105 kısraklarda 80 koyun ve keçilerde 50. günlerde ölçülür.
-PMSG =HCG (kısraklarda 40-120. günlerde)
2-İNEKLERDE REKTAL PALPASYON BULGULARI
İnekte rektal palpasyonla gebe tanısı koyabilmek için; amnion kesesi yavru zarlarının kayması fötus ve placentomlar aranır. Ayrıca 3. aydan sonra arteria uterinna medianın genişlediği belirlenebilir ve daha sonrada fremitus algılanır.
Amnion kesesi gebeliğin 30, gününden itibaren palpe edilebilir. Yavru zarlarının kayması yine 30. günden itibaren algılanır. Fötus gebeliğin 65, gününden sonra rektal olarak palpe edilir. Placentomlar 75. günden itibaren fark edilir. Arteria uterina medianın genişlediği 85-90, günlerde fark edilir. Fremitus 80-120. başlayarak algılanır.
3-ÜÇ AYLIK GEBELİKTEN İTİBAREN PLACENTOMLARIN ÇAPLARI
Üç aylıkta 1.5cm 120. günde 2.5cm 150. günde 4cm 180. günde 5cm.
4- 0-2,5 AYLIK DÖNEMDEKİ GEBELİK BULGULARI
Uterus genellikte pelvistedir veya pubisin ön kenarından karın boşluğuna doğru hafifçe sarkmıştır. Cornularda asimetri vardır. Amnion kesesi ve yavru zarlarının kayması belirlenebilir. Dönemin sonuna doğru fötal çarpma fark edilir.
5- 2.5-5 AYLIK DÖNEMDEKİ GEBELİK BULGULARI
Uterus karın boşluğuna doğru sarkmış durumda olup uterusta fluktuasyon vardır ve fötus palpe edilebilir. Yavru zarları parmaklar arasında kaydırılabilir. Placentomlar 1-3cm çapındadır. 3. aydan itibaren arteria uterina media kurşun kalem kalınlığındadır ve 3.5 aydan itibaren fremitus algılanır.
6- 5-7.5 AYLIK DÖNEMDEKİ GEBELİK BULGULARI
Uterus karın boşluğuna doğru iyice sarkmıştır. Fluktasyon yavru zarlarının kayması placentomlar ve fremituıs belirgindir.
7- 7.5-DOĞUM ARASINDAKİ GEBELİK BULGULARI
Yavru iyice büyümüştür. Bir çok organı palpe edilebilecek büyüklüktedir. 6. aydan sonra placentomların çapı 5-6cmyi bulur fremitus gayet belirgindir dönemin sonuna doğru iki taraflı olarak algılanır.
8- GEBELİĞİN SONLANDIRILMASI
25 günden sonra kedi ve köpeklerde antiprolaktin hormonu kullanılarak gebelik sonlandırılır.
9- GEBE HAYVANLARDA PROGESTRON DÜZEYİ
Gebelik döneminde 2-11 nq/ml gebelik durumları dışında 1np/ml’nin altındadır.
Progestron hormon düzeyi RIA ve EIA testleriyle tayin edilir.
10- HATALI GEBELİK TEŞHİSİ VE NEDENLERİ
Hatalı olarak (+) sonuç alınan olguların nedenleri; hayvanın yanlışlıkla diöstrusta tohumlanması ve dolayısıyla örnekleme zamanında yeniden diöstrusta bulunması örneklemeden sonra erken embriyonik ölümlerin şekillenmesi literl kistlerin oluşması uterusun çeşitli patolojik durumları nedeniyle siklik corpus luteumun kalıcı hale geçmesi ve seksüel siklusun normalden kısa veya uzun olması şeklinde sıralanabilir.
Hatalı olarak (-)sonuç almanın nedenleri ise;örneklerin analiz işleminden önce iyice çalkalanmamış olması,örneklerin aşırı sıcak ve ışıkla karşı karşıya kalması ve kayıtlama ve değerlendirmedeki hatalar olarak düşünülebilir.
- Rectal palpasyon
-Ultrason
-Hormon tayini ;
-Progestron seviyesi (carnivorlar dışındaki hayvanlarda tohumlama sonrası 20. günde ölçülür)
-Östrojen ile (ineklerde 105 kısraklarda 80 koyun ve keçilerde 50. günlerde ölçülür.
-PMSG =HCG (kısraklarda 40-120. günlerde)
2-İNEKLERDE REKTAL PALPASYON BULGULARI
İnekte rektal palpasyonla gebe tanısı koyabilmek için; amnion kesesi yavru zarlarının kayması fötus ve placentomlar aranır. Ayrıca 3. aydan sonra arteria uterinna medianın genişlediği belirlenebilir ve daha sonrada fremitus algılanır.
Amnion kesesi gebeliğin 30, gününden itibaren palpe edilebilir. Yavru zarlarının kayması yine 30. günden itibaren algılanır. Fötus gebeliğin 65, gününden sonra rektal olarak palpe edilir. Placentomlar 75. günden itibaren fark edilir. Arteria uterina medianın genişlediği 85-90, günlerde fark edilir. Fremitus 80-120. başlayarak algılanır.
3-ÜÇ AYLIK GEBELİKTEN İTİBAREN PLACENTOMLARIN ÇAPLARI
Üç aylıkta 1.5cm 120. günde 2.5cm 150. günde 4cm 180. günde 5cm.
4- 0-2,5 AYLIK DÖNEMDEKİ GEBELİK BULGULARI
Uterus genellikte pelvistedir veya pubisin ön kenarından karın boşluğuna doğru hafifçe sarkmıştır. Cornularda asimetri vardır. Amnion kesesi ve yavru zarlarının kayması belirlenebilir. Dönemin sonuna doğru fötal çarpma fark edilir.
5- 2.5-5 AYLIK DÖNEMDEKİ GEBELİK BULGULARI
Uterus karın boşluğuna doğru sarkmış durumda olup uterusta fluktuasyon vardır ve fötus palpe edilebilir. Yavru zarları parmaklar arasında kaydırılabilir. Placentomlar 1-3cm çapındadır. 3. aydan itibaren arteria uterina media kurşun kalem kalınlığındadır ve 3.5 aydan itibaren fremitus algılanır.
6- 5-7.5 AYLIK DÖNEMDEKİ GEBELİK BULGULARI
Uterus karın boşluğuna doğru iyice sarkmıştır. Fluktasyon yavru zarlarının kayması placentomlar ve fremituıs belirgindir.
7- 7.5-DOĞUM ARASINDAKİ GEBELİK BULGULARI
Yavru iyice büyümüştür. Bir çok organı palpe edilebilecek büyüklüktedir. 6. aydan sonra placentomların çapı 5-6cmyi bulur fremitus gayet belirgindir dönemin sonuna doğru iki taraflı olarak algılanır.
8- GEBELİĞİN SONLANDIRILMASI
25 günden sonra kedi ve köpeklerde antiprolaktin hormonu kullanılarak gebelik sonlandırılır.
9- GEBE HAYVANLARDA PROGESTRON DÜZEYİ
Gebelik döneminde 2-11 nq/ml gebelik durumları dışında 1np/ml’nin altındadır.
Progestron hormon düzeyi RIA ve EIA testleriyle tayin edilir.
10- HATALI GEBELİK TEŞHİSİ VE NEDENLERİ
Hatalı olarak (+) sonuç alınan olguların nedenleri; hayvanın yanlışlıkla diöstrusta tohumlanması ve dolayısıyla örnekleme zamanında yeniden diöstrusta bulunması örneklemeden sonra erken embriyonik ölümlerin şekillenmesi literl kistlerin oluşması uterusun çeşitli patolojik durumları nedeniyle siklik corpus luteumun kalıcı hale geçmesi ve seksüel siklusun normalden kısa veya uzun olması şeklinde sıralanabilir.
Hatalı olarak (-)sonuç almanın nedenleri ise;örneklerin analiz işleminden önce iyice çalkalanmamış olması,örneklerin aşırı sıcak ve ışıkla karşı karşıya kalması ve kayıtlama ve değerlendirmedeki hatalar olarak düşünülebilir.